ကိုယ္က်င့္တရားေကာင္းေအာင္ ေနထိုင္ၾကပါစို႔

ကိုယ္က်င့္တရားေကာင္းေအာင္ ေနထိုင္ၾကပါစို႔ ဟသၤာ(ေတာင္တြင္းႀကီး) ေမး။ ။ကိုယ္က်င့္တရားေကာင္းတယ္ဆိုတာ၊ဘယ္လိုအရာမ်ားကို သတ္မွတ္ပါသလဲ။? ကိုယ္က်င့္တရားေကာင္းတယ္ဆိုတာ၊ဗုဒၶသာသနာမွာျပဆိုထားတာက၊ပညာ ၊သီလ၊သမာဓိ ဆိုၿပီး မဂၢင္႐ွစ္ပါး႐ွိရာမွာ သီလခန္းကို၊ကိုယ္က်င့္တရားနဲ႔ပါတ္သက္ၿပီးျပထားပါတယ္။ မဂၢင္ရွစ္ပါးမွာက၊သမၼာဒိဌိ - အျမင္မွန္။သမၼာသကၤပၸ -အေတြးမွန္၊သူက ပညာမဂၢင္ႏွစ္ပါး၊ေနာက္ သမၼာဝါစာ- အေျပာမွန္။သမၼာကမၼႏ ၱ - အလုပ္မွန္။သက္ထိမ္းမႈအမွန္ ဆိုတာေတြက၊သီလမဂၢင္သံုးပါး။သမၼာဝါယမ - က်ိဳးစားမႈအမွန္။သမၼသတိ - ႏိူးၾကားမႈမွန္။တည္ၾကည္မႈအမွန္ဆိုတဲ့သမၼာသမာဓိမဂၢင္သံုးပါးဆိုၿပီး႐ွိရာမွာ၊သမၼာကမၼႏ ၱ = အလုပ္မွန္၊သမၼာဝါစာ = အေျပာမွန္ ၊သမၼာအာဇီဝ = သက္ထိန္းမွန္ဆိုတဲ့သီလမဂၢင္သံုးပါးဟာ၊ကိုယ္က်င့္သံုးရမဲ့ ကိုယ္က်င့္တရားပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္က်င့္တရားအေနနဲ႔ ေ႐ွာင္ရန္ ေဆာင္ရန္ဆိုၿပီး႐ွိပါတယ္။ေ႐ွာင္ရန္ႏွင့္ "ဒုစ႐ိုက္ ၁၀ ပါး"႐ွိပါတယ္။မေကာင္းေသာ၊ကိုယ္မႈ၊ႏႈတ္မႈ၊စိတ္မႈ၊တို႔ကို ဒုစ႐ိုက္ေခၚပါတယ္။(ဒု = မေကာင္းေသာ။စရိတ = က်င့္ၾကံျပဳလုပ္ျခင္း)၊ "ဒုစ႐ိုက္ကာယကံသံုးပါး"------------------------------------၁။ ပါဏာတိပါတ = သူ႔အသက္သတ္ျခင္း ။၂။ အဒိႏၷာဒါန = ပိုင္႐ွင္သည္၊ကိုယ္ႏႈတ္တိုျဖင့္၊မေပးအပ္ေသာ သူတပါးဥစၥာကို ခိုးယူျခင္း။၃။ ကာေမသုမိစၦာစာရ = ကာမဂုဏ္တို႔၌မွားယြင္းစြာက်င့္ျခင္း။ "ဒုစ႐ိုက္ဝစီကံေလးပါး"----------------------------------၁။ မုသာဝါဒ = မဟုတ္မမွန္ေျပာဆိုျခင္း။၂။ ပိသုဏဝါစာ = ကုန္းတိုက္စကားေျပာဆိုျခင္း၊ခ်စ္သူႏွစ္ဦးကြဲသြားေအာင္ရန္တိုက္ေပးျခင္း။၃။ ဖ႐ုႆဝါစာ = ဆဲေရးတိုင္းထြာျခင္းစေသာၾကမ္းတမ္းေသာစကားေျပာဆိုျခင္း။၄။ သမၹပၸလာပဝါစာ = အက်ိဳးမ႐ွိ၊အႏွစ္မဲ့ေသာ ၊စကားေျပာဆိုျခင္း။ "ဒုစ႐ိုက္မေနာကံသံုးပါး"---------------------------------၁။ အဘိဇၥ်ာ = သူတပါးပစၥည္းကို ငါ့ဟာျဖစ္လ်ွင္ေကာင္းေလစြဟု၊မတရားၾကံစီျခင္း။၂။ ဗ်ားပါး = သူတပါးကို ေသေၾကပ်က္စီေစလိုျခင္း။၃။ မိစၦာဒိဌိ = အယူမွားျခင္း(ကံ ကံ၏အက်ိဳးကိုမယံုျကည္ျခင္း။ ဤအရာမ်ားကို(အကုသလ ဓမၼ ပထဟု)ေခၚပါတယ္။ ေဆာင္ရန္အတြက္ သုစ႐ိုက္ (၁၀)ပါး႐ွိပါသည္။သုစ႐ိုက္၁၀ ပါးကေတာ့အထက္ပါႏွင့္ဆန္႔ၾကင္ဘက္ျဖစ္ပါတယ္။ပုညႀကိယာ ၁၀ ပါး ႐ွိပါတယ္၊ေလာ၌ ျပဳထိုက္ေသာေကာင္းမႈမ်ားကို ပုညႀကိယာ ဝတၳဳဟုေခၚပါတယ္။ ၁။ဒါန = စြန္႔ၾကဲ ေပးကမ္း လွဴဒါန္းျခင္း။၂။သီလ = ကိုယ္က်င့္သီလမ်ားေစာင့္ထိမ္းျခင္း။၃။ဘာဝနာဘ= ဘုရားဂုဏ္စသည့္တို႔ကိုအာရံုျပဳုခင္း။၄။အပစာယန = ႐ိုေသထိုက္သူကို ႐ိုေသျခင္း။၅။ေဝယ်ာဝစၥ=သူတပါးကိစၥႀကီးငယ္ကိုျပဳစုေဆာင္ရြက္ျခင္း။၆။ပတၱိဒါန = မိမိျပဳလုပ္ေသာကုသိုလ္အဖို႔ကိုအမ်ွေပးေဝျခင္း။၇။ပတၱာႏူေမာဒနာ = သူတပါးတို႔ကိုကုသိုလ္ေကာင္းမႈျပဳသည္ကိုျမင္လ်ွင္၊ၾကားလ်ွင္၊အမ်ွေပးေဝလ်ွင္ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ သာဓုေခၚျခင္း။၈။ ဓမၼသာဝန = တရားကိုေကာင္းစြာနာယူျခင္း။၉။ ဓမၼေဒသနာ = တရားေဟာေျပာ ျပသျခင္း။၁၀။ ဒိဌိဇူကမၼ = ေျဖာင့္မွန္ေသာ အယူဝါဒ႐ွိျခင္း၊ကံ ကံ၏အက်ိဳးကိုယံုၾကည္ျခင္း။ လူတိုင္းလူတိုင္းျပည့္စံုႂကြယ္ဝေအာင္လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရမည့္ သမၸဒါတရားေလးပါး႐ွိပါေသးတယ္။၁။ ဥဌာနသမၸဒါ = ထႂကြလံုးလဝိရိယ႐ွိျခင္း။၂။ အာရကၡသမၸဒါ = လံုျခံဳစြာသိမ္းျခင္းေစာင့္ေ႐ွာက္ျခင္း၃။ ကလ်ွာဏမိတၱသမၸဒါ = မိတ္ေဆြေကာင္း႐ွိျခင္း။၄။ သမာဇီဝိတသမၸဒါ = အကုန္ႏွင့္အရ မ်ွတေသာအသက္ေမြးမႈ႐ွိျခင္းတို႔ုျဖစ္ပါတယ္။

၁။အလုပ္ဆိုင္ရာ ကြၽမ္းၾကင္စြာဘိ၊ပညာ႐ွိ၍ ဝိရိယဇြဲ၊သတၱိခဲႏွင့္ ကိုယ္လဲလုပ္တတ္ ၊စီမံတတ္မွ၊ဥဌာန မည္ရသမၸဒါ။၂။ေရ မီး ခိုးသူ၊ေမြခံဆိုးႏွင့္၊မင္းဆိုးအျပားရန္မ်ိဳးငါးေၾကာင့္ မပ်က္ျပားလတ္၊ေစာင့္ေ႐ွာက္တတ္မွ၊အရကၡမည္းရသမၸဒါ။၃။သဒၵါသီလ၊ဇာဂပညာ၊ေလးျဖာစံုေတာင္း၊မိတ္ေဆြေကာင္းႏွင့္ေပါင္း၍အတူ၊ကိုယ္လည္းျပဳမွ၊ကလ်ွာဏမိတၱျပည့္စံုသည္။၄။စားဝတ္ေနပံု ေနစဥ္ျခံဳလ်ွက္၊အကုန္အရႏိႈင္ခ်ိန္ဆေသာ္အရဘက္ကေစမွ သမဇၨိတေခၚ။ဤသိုျဖင့္ လူတစ္ေယာက္၏ ေဆာင္ရန္၊ေ႐ွာင္ရန္၊လိုက္နာက်င့္သံုးရန္မ်ားကို ခြဲျခားသတ္မွတ္၍ ေဆာင္ရြက္ႏိူင္မွသာကိုယ္က်င့္တရားေကာင္းသူဟုသတ္မွတ္ႏိူင္ပါသည္။ ဤအခ်က္မ်ားကို မလိုက္နာ မေဆာင္ရြက္ပါက၊ ကိုယ္က်င့္တရားပ်က္ျပားသူမ်ားသာျဖစ္ပါမည္။ စာေပသစၥာျဖင့္ ဟသၤာ(ေတာင္တြင္းႀကီး)