ဒုကၡဆိုတာ
-------------------
၁။ သမုတိသစၥာ ဒုကၡ
၂။ ပရမတၳသစၥာ ဒုကၡ
၃။ အရိယာသစၥာ ဒုကၡ ဆိုၿပီး သံုးမ်ိဳးသံုးစား႐ွိပါတယ္။
၁။ သမုတိသစၥာဒုကၡ ဆိုတာက၊သမုတ္ထားတဲ့အမွန္တရား၊သပ္မွတ္ထားတဲ့အမွန္တရားပဲ ျဖစ္ပါတယ္
။ေမြ၊အို၊နာ၊ေသ၊ဆိုတာက လူေတြကသတ္မွတ္ထားတဲ့ အမွန္တရားပါ။ျဖစ္ပ်က္နယ္ကမလြတ္လို႔
သူ႔ကိုဒုကၡသစၥာလို႔သပ္မွတ္ရတာပါ။သူကလဲအမွန္တကယ္ျဖစ္ေ နတဲ့ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ဒါန္ခ်က္က
မလြတ္တဲ့အတြက္ ဒုကၡသစၥာလို႔ အမ်ားသေဘာတူသပ္မွတ္ထားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ျ ငင္းပါယ္လို႔
မရပါဘူး။
၂။ ပရမတၳသစၥာ ဒုကၡ ဆိုတာက၊ဥပါဒ္၊ထီ၊ဘင္ ဆိုတဲ့၊ျဖစ္၊တည္၊ပ်က္၊သေဘာတရားႀကီးဟာ၊သဘာ ဝနယ္မွာ အမွန္တကယ္ျဖစ္ပ်က္ေနတာမို႔ သူ႔ကိုသဘာဝ အမွန္တရားတခုအေနနဲ႔ သပ္မွတ္ထားပါတယ္
။ကမၻာေပၚမွာ႐ွိ တဲ့ သက္႐ွိ၊သက္မဲ့ အားလံုးတို႔ဟာ ျဖစ္၊တည္၊ပ်က္၊ ဆိုတဲ့စက္ကြင္းက မလြတ္ကင္းႏိူင္ၾက
တဲ့အတြက္ ဒီသေဘာတရားဟာလဲဒုကၡသစၥာပဲျဖစ္ပါတယ္။
၃။ေနာက္ဆံုးတခုကေတာ့၊အရိယာသစၥာ ဒုကၡပဲျဖစ္ပါတယ္။သူကေတာ့ ဗုဒၶ ပါယ္လို႔တဲ့ ဒုကၡသစၥာျဖစ္
ပါတယ္၊ကိုယ့္သမုဒယေၾကာင့္ ကိုယ္မွာ ဒုကၡသစၥာျဖစ္လာရပံုနဲ႔၊ကိုယ့္မွာသမုဒယမ႐ွိရင္ ကိုယ့္မွာဒုက
ၡဆိုတာျဖစ္မလာႏိုင္တဲ့၊အပိုဒုကၡေတြကိုဆိုလိုတာပါ။
အမွတ္(၁)နဲ႔ အမွတ္(၂)ေတြက လူသားကိုယ္တိုင္မေ႐ွာင္႐ွားႏိူင္တဲ့ဒုကၡျဖစ္ၿပီး၊အရိယာ သစၥာဒုကၡျဖစ္တဲ့ အပိုဒုကၡကေတာ့၊ဗုဒၶနဲ႔အရိယာလူသားမ်ားအေ နနဲ႔ မဂၢသစၥာကိုပြါးၿပီးပါယ္သတ္ျဖစ္လို႔ရႏိူင္ တဲ့ဒုကၡျဖစ္တယ္။
အရိယာသစၥာ ဒုကၡေတြကေတာ့
------------------------------ ----------
၁။ ဒုကၡ အရိယာသစၥာ
၂။ ဒုကၡ သမုဒယ အရိယာသစၥာ
၃။ ဒုကၡ နိေရာဓ အရိယာသစၥာ
၄။ ဒုကၡ နိေရာဓ ဂါမိနိပဋိပဒါ အရိယာသစၥာ
တို႔ပဲဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶ ေဟာထားတာက၊အရိယာသစၥာဒုကၡကိုသာ အဓိကထားၿပီးပါယ္သတ္ခိုင္းထားတာျဖစ္ ပါတယ္။
တျခားဒုကၡေတြကေတာ့ သိ႐ွိနားလည္းၿပီး၊သဘာဝထဲမွာသဘာဝက်က်ေနႏိုင္ေအာင္နဲ႔ လိုက္ေလ်ွာ
ညီေထြျဖစ္ေအာင္ေနသြားႏိုင္ဘို႔သာလိုပါတယ္ ။အဲဒီလိုသဘာဝဒုကၡေတြကိုေတာ့ သီးခံျခင္းျဖင့္
ပါယ္ႏိုင္ပါတယ္။ျ ပဳျပင္ျခင္းျဖင့္လဲပါယ္ႏိုင္ပါတယ္။
အဲ့ဒီလိုနဲ႔ လူေတြဟာ ကံ၊စိတ္၊ဥတု၊အဟာရ၊ေတြရဲ႕အေထာက္အပံ့ေတြနဲ႔ရပ္တည္ေနၾကရတာပါ ။ကံ ဆိုတာကကာယကံ၊ဝစီကံ၊မေနာကံေတြပါ၊ကာယကံ၊ ဝစၥကံ၊မေနာကံေတြမွာ လြန္က်ဴးမႈပါရင္ ကံေျမာက္
ပါတယ္။အဲဒီလြန္က်ဴးမႈကံေတြကိုျပဳလုပ္ရင္၊လူမွာ ဒုကၡဆိုတဲ့ဆင္းရဲျခင္းသေဘာတရားေတြျဖစ္ေပ
ၚႏိုင္ပါတယ္။အဲ့ဒီလိုဆင္းရဲတဲ့သူေတြေပၚမွာ ဂ႐ုဏာဆိုတဲ့ ၾကင္နာျခင္းသေဘာတရား၊ကိုယ္ခ်င္းစာနာ
မႈသေဘာ တရားေတြထားႏိုင္ရင္ေတာ့ အလြန္မတန္မွေကာင္းမြန္လွပါတယ္။ဂ႐ုဏာဆိုတဲ့ သေဘာတရား
ဟာ လိုရင္း႐ွာေတာ့ ကိုယ္ခ်င္းစာရတဲ့ သေဘာပဲျဖစ္ပါတယ္။လူလူခ်င္း ကိုယ္ခ်င္းစာတတ္ရင္ ကိုယ္ခ်င္းစာ
သေဘာထားတတ္ရင္ ဂ႐ုဏာဆိုတဲ့ၾကင္နာခ်င္းသေဘာေတြဟာ၊အလို လိုဝင္လာတတ္တဲ့ သေဘာပဲျဖစ္
ပါတယ္၊အဲဒီလိုဒုကၡေရာ က္ေနတဲ့သူကိုကိုယ္ခ်င္းစာ သေဘာထားၿပီး ၊ၾကင္နာခ်င္းဆိုတဲ့ ဂ႐ုဏာ
ေတြထားၿပီး ကူညီေစာင္မေပးၾကဘို႔ လိုပါတယ္၊အဲဒါမွလဲ ေလာကႀကီးဟာသာယာဝေျပာႏိူင္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ၊စိတ္၊စိတ္ေၾကာင့္လဲ႐ုပ္ေတြဟာေ ဖာက္ျပန္တတ္ပါတယ္။စိတ္ဆင္းရဲလို႔ ကိုယ္ဆင္းရဲ
ရၿပီဆိုရင္ဒုကၡ ေရာက္ၾကရတာလဲ သဘာဝတခုပါပဲ၊စိတ္ေထာင္းေတာ့ကိုယ္ေက်ဆိုတာလို စိတ္ဆင္းရဲ
ပီဆိုရင္ကိုယ္လဲဆင္းရဲဒုကၡ ေရာက္ၾကရတာပါပဲ၊အဲ့ဒါေၾကာင့္ေလာ ကမွာစိတ္ဆင္းရဲမႈမျဖစ္ေအာင္လဲေန
တတ္ ထိုင္တတ္ဖို႔အလြန္မွအေရးႀကီးလွပါတယ္၊စိတ္ဆင္းရဲမႈ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေအာင္ကလဲ ဗုဒၶညႊန္ျပေတာ္မူခဲ့တဲ့
မဂၢင္႐ွစ္ပါးအက်င့္ျမတ္တရားကိုပြါးမ်ားႏိူင္ရင္ျဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶရဲ႕အရိယာသာဝကေတြဟာ၊အဲဒီအက် င့္ျမတ္ေတြကိုက်င့္သံုးေနတဲ့အတြက္၊စိတ္ဆင္းရဲျ ခင္းဆိုတဲ့ဒုက
ၡေတြခ်ဳပ္ၿငိမ္းေနၾကရတာပါ၊တကယ္လို႔ အ ေရာနိေသာမနသီကာယ၊ျဖစ္လို႔ စိတ္ဒုကၡေရာက္ရသူေတြ
ကိုေတြ႔႐ွိ ရင္လဲဂ႐ုဏာတရားေ႐ွ႕ထားၿပီးၾကင္နာျခင္ းေတြနဲ႔ကိုယ္ခ်င္းစာၿပီး ကူညီေဖးမေပးၾကဘို႔လိုပါတယ္
၊ေလာ ကမွာေနတဲ့လူသားအခ်င္းခ်င္းဟာ အဲဒီလိုသာ ဂ႐ုဏာစိတ္ထားၿပီးကူညီသြားႏိူင္ၾကရင္ျဖင့္
ေလာကႀကီးဟာ သာယာဝေျပာတဲ့ ေလာကႀကီးျဖစ္ေပၚလာႏိူင္ပါၿပီ။
ေနာက္တခုက၊ဥတု၊လူတိုင္ဟာ ဥတုရာသီမမွန္ကန္ရင္လဲ႐ုပ္ေတြဟာ ေဖာက္ျပန္တတ္ပါတယ္၊အဲဒီလို႐ုပ္ေ ဖာက္ျပန္ရင္လဲ စိတ္ဓာတ္ေတြပါက်ၿပီ ဆင္းရဲၾကရပါတယ္၊"႐ူပံပဋိစၥ၊နာမံပဝတၱိ "႐ုပ္ကိုမွီၿပီးမွနာမ္ျဖစ္ရတာ
ဆိုေ တာ့႐ုပ္ေဖာက္ျပန္လို႔႐ုပ္မေကာင္း ရင္၊နာမ္သေဘာေတြကလဲပံုမွန္မျဖစ္ႏိူင္ေတာ့ပါဘူး၊ဦးေ ႏွာက္ဆို
တဲ့႐ုပ္ကိုမွီၿပီးမွနာမ္သေဘာေတြဟာျဖစ္ေပၚလာႏိူင္တာ ပါ၊မ်က္ေစ့၊နား၊ႏွာ၊လ်ွာ၊ကာယ၊ေတြဟာ၊အဆင္း
၊အသံ၊ အနံ႔၊အရသာ၊အေတြ႔အထိေတြနဲ႔၊တိုက္ဆိုင္မိရင္ ဦးေႏွာက္ကို အာရံုေၾကာေတြကေနၿပီး၊တစကၠန္႔ကို
(၄၅)လက္မ ႏံႈးနဲ႔ပိုၿပီးဦးေႏွာက္ ကလာပ္စည္းေတြက၊ပ႐ိုတင္း ဂြင္းဆက္ေတြနဲ႔ပ႐ိုဂရမ္ေတြဖြဲ႔ၿပီး မွတ္သား
ထားၾကတာဟာ၊သဘာဝပါ၊အဲဒီလိုနဲ႔ေနာက္တခါပို႔တဲ့ အာရံုသစ္ေတြဟာ၊အာရံုေဟာင္းေတြနဲ႔ေပါင္းဆံု
ဖြဲ႔စည္း ႏွီးေႏွာၿပီးမွထုတ္လိုက္တဲ့ပံုသ႑န္တခုကို စိတ္လို႔ေခၚပါတယ္၊နာမ္လို႔ေခၚပါ တယ္။
လူမွာဥတုရာသီေတြအပူအေအးမမ်ွတလို ႔႐ုပ္ေဖာက္ျပန္ၿပီးနာမ္ေတြပါ ေဖာက္ျပန္ပ်က္စီးလာရင္လဲ စိတ္ဒုကၡ
ကိုယ္ဒုကၡဟာ မလြဲမေသြက်ေရာက္လို႔လာႏိူင္ပါ တယ္၊အဲ့ဒီလိုလူသားေတြေတြ႔ရင္လဲ ကူညီေဖမတတ္ဖို႔လိုပါ
တယ္၊ "လိုရင္း႐ွာေတာ့ ကိုယ္ခ်င္းစာ "တဲ့ အဲ့ဒီလိုလူေတြေပၚမွာ ဂ႐ုဏာထားၿပီး ၾကင္နာမႈေတြထားၾကမွ လူ႔ေလာကႀကီးရဲ႕ေကာင္းက်ိဳးကို သယ္ပိုးရာေရာက္ႏိူင္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ၊အဟာရ၊ အဟာရဆိုတဲ့အစားေသာက္ေတြေၾကာင့္လဲ လူရဲ႕႐ုပ္ခႏၶာေတြဟာ ပ်က္စီးၿပီး ကိုယ္ဒုကၡေရာက္ျကရပါတယ္၊႐ုပ္ကို အဟာရ ေစာင့္တယ္ဆိုတဲ့သေဘာအရ၊အဟာရမွန္ရင္ လူကိုအ
က်ိဳးတရားေတြျဖစ္ထြန္းေပၚေပါက္လာႏိုင္သလို ၊အဟာရမွားယြင္းမႈေၾကာင့္ အစာအဆိပ္သင့္ၿပီးေတာ့လဲ၊႐ုပ္
ခႏ ၶာေတြဟာေဖာက္ျပန္ပ်က္စီးႏိူင္ပါတယ္၊ အရက္ေသာက္ျခင္းေၾကာင့္အယ္လ္ကိုေဟာရဲ႕ဒါဏ္ခ်က္ကိုခံ ၾကရသလို၊ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ကြမ္းစားျခင္း၊မူယစ္ေ ဆးဝါးသံုးေဆာင္ျခင္းျဖင့္လဲဆိုးက်ိဳးေတြကို ႐ုပ္မွာ
လာၿပီးခံစာရေစႏိူင္ပါတယ္ ၊ေဆးလိပ္မွာပါတဲ့ နီကိုတင္ဟာ လူကိုထိခိုက္ႏိူင္ပါတယ္၊အဲဒီလို ထိခိုက္ၿပီး
ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့သူေတြ ကိုေတြ႔ရင္စိတ္ဓါတ္ေတြအသိမွန္ေစဘို႔ ပညာေပးေဟာေျပာမႈေတြလုပ္ေပးၿပီး
ဂ႐ုဏာထားေမတၱာပြားေပးႏိူင္ဘို ႔လိုပါတယ္၊အစာလဲေဆး၊ေဆးလဲအစာဆိုသလိုေဘးျ ဖစ္မဲ့၊အစာ
အဟာရေတြကို၊ေ႐ွာင္ၿပီး၊ေဆးျဖစ္ မဲ့အစာအဟာရေတြကိုသံုးေဆာင္ႏိူင္ဘို႔ ျပဳျပင္ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေ႐ွာက္ေ ပးႏိူင္ဘို႔ကလဲ လူသားခ်င္း ကိုယ္ခ်င္းစာ တရားထားၿပီးဂ႐ုဏာေတြအၾကင္နာေတြပြားႏိူင္မွျ ဖစ္ပါတယ္၊အဲဒါ
ေၾကာင့္လူသားျခင္း ဂ႐ုဏာစိတ္ထားေတြပြားၿပီး ကူညီေပးၾကေစလိုပါတယ္။
ဗုဒၶ တကယ္လိုလားေတာ္မူတဲ့ ပါယ္လိုခ်င္းဒုကၡကေတာ့သမုဒယ၊တဏွာသံုးရပ္ေၾကာင့္ျဖစ္လာ မဲ့ ဒုကၡသံုးမ်ိဳးကိုသာ၊အဓိကထားၿပီးပါယ္လိုတာျဖစ္ပါ တယ္၊သမုဒယအရိယာသစၥာဆိုတဲ့(၁)။ကာမတ
ဏွာ/မဟိ ဒၶကိုတပ္မက္တာ၊(၂)။ဘဝတဏွာ/အဇၨတၱကိုတပ္မက္တာ ၊(၃)။ဝိဘဝတဏွာ/အတြင္းအျပင္ႏွစ္
ပင္လိမ္ၿပီ းစိတ္ကူးနဲ႔တပ္မက္တြယ္တာေနတာ -အဲဒီသမုဒယအရိယာသစၥာေၾကာင့္၁။သဘာဝဒုကၡ/ေမြး၊အို၊
နာ၊ေသေပၚမွ ာျဖစ္တဲ့ဒုကၡ၊၂။သရာဂ ဒုကၡ /ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္း အလိုႀကီးျခင္းေပၚမွာျဖစ္ရတဲ့ဒုကၡ၊၃။အဘိဓမၼာ
ဒုကၡ/ဥပါ ဒါန္နဲ႔ယွဥ္တဲ့ခႏၶာငါးပါးဒုကၡ၊အဲဒီဒုကၡေတြဟာ သမုဒယေၾကာင့္ျဖစ္ရတဲ့ဒုကၡေတြပါ၊အဲဒီဒုကၡေတြ
ခ်ဳပ္ၿငိ မ္းေစဘို႔၊နိေရာဓဆိုတဲ့ေအးၿငိမ္းမႈသေဘာဆိုက္ေအာင္ကေတာ့ ၊မဂၢအရိယာသစၥာေခၚတဲ့၊မဂၢင္႐ွစ္ရပ္
အက်င့္ျ မတ္ တရားကိုပြားမ်ားၾကရမွာပါ။
အဲဒီေတာ့ေလာကမွာ အဲဒီဒုကၡသံုးမ်ိဳးနဲ႔ရင္ဆိုင္ေ နရတဲ့ပုထုဇဥ္ဆိုတဲ့၊အ႐ူး အကန္းလိုလူမ်ိဳးေတြကမ်ားျပား
ေနၾကရပါတယ္၊အဲဒီလိုလူမ်ိဳးေတြကို အျမင္မွန္ သမၼာဒိ႒ိ ရာႏႈန္းျပည့္ျဖစ္ေပၚၿပီး၊အျမင္ မွန္၊အေတြးမွန္၊
အေျပာမွန္၊အလုပ္မွန္၊သက္ထိမ္းမႈမွန္၊ က်ိဳးစာမႈမွန္၊ႏိူးၾကားမႈမွန္တည္ၿငိမ္မႈေတြမွန္ကန္ၿပီး ေလာကလူ
သားအျဖစ္မွ ၊ကမၻာလူသားအျဖစ္သို႔ တက္လွမ္းေရာက္႐ွိႏိူင္ေအာင္၊ကိုယ္ခ်င္းစာတရား ဂ႐ုဏာထားၿပီး
အတတ္ႏိူင္ဆံုးေဖးမေခၚေဆာင္သြားႏိူင္ဘို႔က လူသားတိုင္းရဲ႕ တာဝန္၊လူသားတိုင္းရဲ႕ ဝတၱရားပဲျဖစ္ပါ
တယ္၊အသိဉာဏ္ရင့္ သန္တဲ့ ဗုဒၶ ရဲ႕သားေတာ္ေတြဟာ၊အသိဉာဏ္ မရင့္သန္ေသးတဲ့၊ႏူနယ္ေသးတဲ့
လူသားေတြကို ၾကင္နာျခင္း ဂ႐ုဏာ တရားေတြနဲ႔ေဖးမေပးၾကပါလို႔ တိုက္တြန္းလိုပါတယ္။
စကားလံုးတိုင္းမွာ ၾကင္နာမႈပါရင္ ယံုၾကည္မႈကိုျဖစ္ေစတယ္။
အေတြးအေခၚထဲမွာ ၾကင္နာမႈပါရင္ ေလးနက္သိမ္ေမြ႔မႈကိုျဖစ္ေစတယ္။
ေပးဆပ္ရာမွာ ၾကင္နာမႈဆိုတဲ့ ဂ႐ုဏာတရားပါရင္ ေမတၱာကိုျဖစ္ေစတယ္။
မင္းငါ့ကို ေျမႇာက္ပင့္ေျပာေနလည္း ယံုခ်င္မွယံုမယ္။
မင္းငါ့ကိုျပစ္တင္ေဝဖန္ေနလဲ လကၡံခ်င္မွ လက္ခံမယ္။
မင္းငါ့ကို ဥေပကၡာျပဳလဲ ခြင့္လႊတ္ခ်င္မွခြင့္လႊတ္မယ္။
ဒါေပမယ့္ မင္းငါ့ကို ၾကင္နာမႈ၊စာနာမႈ၊ဂ႐ုဏာတရား
ေတြနဲ႔ အားေပးေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ငါ့တသက္ မေမ့ေတာ့
ပါဘူး။
စာေပသစၥာျဖင့္
ဟသၤာ (ေတာင္တြင္ႀကီး)
No comments:
Post a Comment