Tuesday, January 28, 2020

လူတိုင္းႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာတရားစီရင္ေရးအာဏာလူတိုင္းသိထားဖို႔လို

ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာတရားေရးမ႑ိုင္ဟာအေရးအႀကီးဆံုးျဖစ္သလိုလြတ္လပ္ပြင့္လင္းတဲ့တရားစီရင္ေရးကတန္းဖိုးႀကီးလွပါတယ္။ႏိုင္ငံသားတိုင္းဟာအားကိုရာဆိုလို႔တရားဥပေဒသာ႐ွိပါတယ္။
အာဏာမ႑ိဳင္(၃)ရပ္ရဲ႕တရားစီရင္ေရးအာဏာဆိုတာ လူတိုင္းႏွင့္သက္ဆိုင္ပါတယ္။လူထုရဲ႕
အက်ိဳးစီးပြား ထိခိုက္ပ်က္စီးေစမယ့္အလုပ္၊လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ရဲ့ အက်ိဳးစီးပြားပ်က္စီးေစမယ့္အလုပ္ကို
ဥပေဒကတားျမစ္ထားတယ္။လုပ္ရင္ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္တာပဲ၊ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တာပဲ။အဲဒီအတြက္သတ္မွတ္
တဲ့ဥပေဒအတိုင္းအျပစ္ဒဏ္က်ခံရမယ္။အျပစ္ေပးတာခံရမယ္။ဘယ္သူကအျပစ္ေပးမွာလဲ။ဘယ္သူက
ဆံုးျဖတ္မွာလဲ။သတ္မွတ္ခ်က္ဥပေဒအရလူထုက ေပးအပ္ထားတဲ့အာဏာကိုအသံုးျပဳၿပီး အျပစ္ေပးပိုင္
ခြင့္အာဏာ႐ွိတဲ့တရားသူႀကီးေတြကအျပစ္ေပးမွာျဖစ္တယ္။လူတစ္ေယာက္ဟာဥပေဒကသတ္မွတ္
ထားတဲ့ ဥပေဒတရပ္ရပ္ကိုေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္တယ္ဆိုရင္သူ.ကိုတရားသူႀကီးကအျပစ္ေပးတယ္။
သူမွာအျပစ္ေပးပိုင္ခြင့္အာဏာကိုလူထုကေပးအပ္ထားတယ္။ဒါေၾကာင့္သူကအျပစ္ေပးတယ္။အျပစ္
လုပ္ထားသူကလည္းနာခံရတယ္။မနာခံလို႔မရဘူး။ဥပေဒဆိုတာ႐ွိတယ္။အဲဒီဥပေဒအတိုင္းစီရင္ေဆာင္ရြက္သူဟာ စီရင္ေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္အာဏာ႐ွိတဲ့သူျဖစ္တယ္။တရားစီရင္ေရး
အာဏာဆိုတာဒါပါပဲ။

တရားစီရင္ေရးအာဏာဟာသိပ္အေရးႀကီးပါတယ္။တရားစီရင္တယ္ဆိုတာတရားကိုေဆာင္ရြက္တာ။
အဆံုးအျဖတ္ေပးတာလို႔အဓိပၸယ္ရတယ္။တရားကိုစီရင္တာ၊တရားေအာင္စီရင္တာ၊မတရားစီရင္တာ
မဟုတ္ဘူး။မတရားေဆာင္ရြက္တာမဟုတ္ဘူး။အထက္မွာေဖာ္ျပခဲ့တဲ့အတိုင္းလူထုအက်ိဴးစီးပြား
အတြက္ဥပေဒေတြ ျပဌာန္းအတည္ျပဳထားတယ္။တစ္စံုတစ္ရာအမႈအခင္းအေရးကိစၥေပၚရင္
ဥပေဒအရဆံုးျဖတ္ေဆာင္ရြက္ၾကရမယ္။အဲဒါတရားစီရင္တာပါပဲ။တရားေအာင္ တရားသျဖင့္ျဖစ္ေအာင္
စီရင္ေဆာင္ရြက္တာလို႔နားလည္ရပါမယ္။တရားစီရင္တဲ့အခါမွာတရားဥပေဒသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္
အညီလြတ္လပ္စြာတရားစီရင္ရမယ္။လြတ္လပ္စြာဆိုတဲ့စကားရပ္ဟာသိပ္အေရးႀကီးပါတယ္။လူေတြရဲ႕ရာထူးဂုဏ္သိမ္၊ဥစြာဓနႂကြယ္ဝမႈ၊တန္ခိုးျသဇာ႐ွိမႈစတာေတြေၾကာင့္(ဝါ)အဲဒါေတြကိုအလြဲသံုးစား
လုပ္ၿပီးတရားစီရင္ရာမွာ ဝင္ေရာက္ျခယ္လွယ္တတ္တယ္။ေငြမ်ားတရားႏိုင္ဆိုတဲ့စကားပံုလိုေပါ့။
အဲဒီလို တရားကိုမတရားဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခယ္လွယ္ျခင္းမ႐ွိေစရဘူး။ဒါမွလြတ္လပ္တဲ့တရားစီ
ရင္ေရးျဖစ္မယ္။အထူးသျဖင့္အာဏာ႐ွိတဲ့သူဝင္ေရာက္စြက္ဖက္တာမ်ိဳးလံုးဝမ႐ွိေစရဘူး။ေနာက္တခ်က္ကလည္းတရားစီရင္တာကိုအမ်ားေ႐ွ႕ေမွာက္မွာလုပ္ရမယ္။သေဘာကတိတ္တိတ္ႀကိတ္ၿပီး
လူမသိသူမသိတရားစီရင္ၿပီးဒီလိုစီရင္ခ်က္ခ်မွတ္လိုက္သည္ဆိုတာမ်ိဳးမျဖစ္ေစရဘူး။လူအားလံုး
(ဝါ)အမ်ားေ႐ွ႕ေမွာက္မွာေပၚေပၚထင္ထင္တရားစီရင္တာမ်ိဳးျဖစ္ရမယ္။ပုန္းလ်ွိဳးကြယ္လွိ်ဳးႀကိတ္ခ်လိုက္တာ
မ်ိဳးမျဖစ္ေစရဘူး။ေနာက္တစ္ခ်က္ကဥပေဒႏွင့္အညီတရားခံ(ဝါ)အျပစ္ေပးခံရသူမွာခုခံေခ်ပပိုင္ခြင့္၊အယူခံ
ပိုင္ခြင့္႐ွိရမယ္။ျပစ္ဒဏ္မခ်ခင္တရားရံုးမွာရင္ဆိုင္ကတည္းကသူမွာခုခံေခ်ပပိုင္ခြင့္၊ခုခံေခ်ပေပးမယ့္ေ႐ွ႕ေန
ေ႐ွ႕ရပ္ကိုဌားရမ္းပိုင္ခြင့္႐ွိရမယ္။ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ၿပီးရင္လည္းဥပေဒအရအဆင့္ဆင့္အယူခံပိုင္ခြင့္႐ွိရမယ္။ဒါလူ႔အခြင့္ေရးပဲ။ျပစ္မႈထင္႐ွားလို႔ျပစ္ဒဏ္က်သည့္တိုင္မက်ခင္မွာခုခံေခ်ပခြင့္၊အယူခံခြင့္႐ွိရမယ္။ႏိုင္ငံမွာအျမင့္ဆံုးကျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ခ်ဳပ္ပဲ။အဆင့္ဆင့္ေအာက္ရံုးမ်ားအထိတရားစီရင္ေရး
အာဏာကိုခြဲေဝအပ္ႏွင္းထားတယ္။တရားရံုးအဆင့္ဆင့္မွာတရားသူႀကီးေတြ၊ေ႐ွ႕ေနေတြ၊
ရဲအရာ႐ွိေတြ၊ရဲေတြသူ႔ေနရာနဲ႔သူစနစ္တက်႐ွိရတယ္။တရားခံ၊တရားလို၊သက္ေသ၊သက္ေသခံပစၥည္းစတဲ့အခင္းအက်င္းေတြဟာလည္းသူေနရာနဲ႔သူ႐ွိရတယ္။တရားစီရင္ေရးဟာယဥ္ေက်းတဲ့လူမ်ိဳး
တစ္မ်ိဳး၊ယဥ္ေက်းတဲ့တိုင္ျပည္တစ္ျပည္ရဲ႕ျပယုဂ္တစ္ခုျဖစ္တယ္။ေနာက္တစ္ကဥပေဒရဲ႕ေ႐ွ႕ေမွာက္မွာလူ
အားလံုးဟာတန္းတူရည္တူအတူတူပဲ။ဆိုခ်င္တာကသူကေတာ့အစိုးရအရာ႐ွိႀကီးပဲ။
သူကေတာ့အေႏွးယာဥ္သမားပဲ။မတူၾကဘူးဆိုတာဥပေဒရဲ႕ေ႐ွ႕ေမွာက္(ဝါ)ဥပေဒရဲ႕ေအာက္မွာမ႐ွိ
ဘူး။အတူတူပဲ။ရထားေပၚ၊ကားေပၚခါးပိုက္ႏိႈက္လည္းအျပစ္က်ဴးလြန္သူပဲ။ဟိုအျမင့္ဆံုးကႏိုင္ငံ့ဘ႑ႏိႈက္ေနတဲ့ပုဂၢိဳလ္ႀကီးလည္းအျပစ္က်ဴးလြန္တာပဲ။ႏိႈက္တာခ်င္းအတူတူပဲ။တစ္ေယာက္ကို
အျပစ္ေပးၿပီးတစ္ေယာက္ကိုလ်စ္လ်ဴရႈတာမ်ိဳးမ႐ွိေစရဘူး။တရားစီရင္ေရးအာဏာဟာအားလံုး
ကိုလႊမ္းျခံဳတယ္။အားလံုးရဲ႕အေပၚမွာ႐ွိတယ္။

စာေရးသူရဲ႕လြယ္ကူ႐ွင္းလင္းေနတဲ့စာသားမ်ားႏွင့္အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ားထပ္မံဆားျဖဴးရမည္ဆိုလ်ွင္ - 
သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ားသည္မိမိထင္ရာျမင္ရာကိုလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ခြင့္အာဏာမ႐ွိဘဲ တရားဝင္အတည္ျဖစ္ေနေသာဥပေဒမ်ားႏွင့္ဆီေလ်ာ္ကိုက္ညီသည့္အတိုင္းတာအရသာလုပ္ကိုင္ေဆာင္
ရြက္ေစျခင္းျဖစ္သည္။ဆိုလိုတာက မည္သည့္ကိစၥရပ္ကိုမဆိုဥပေဒမဲ့၊တရားလက္လြတ္ျပဳမႈေဆာင္
ရြက္ျခင္းကို ခြင့္မျပဳဘဲ ျပဌာန္းထား႐ွိၿပီးျဖစ္ေသာ ဥပေဒမ်ားႏွင့္အညီသာလ်ွင္မည္သူမဆိုလိုက္နာ
က်င့္ၾကံျပဳမူေဆာင္ရြက္ေစျခင္းျဖစ္ေပသည္။ဥပေဒကို ဥပေဒျပဳလုပ္သူအပါအဝင္ႏိုင္ငံသားအား
လံုးက ေလးစားလိုက္နာၾကရမည္ျဖစ္သည္။အဆိုပါဥပေဒကိုခ်ိဳးေဖာက္ပါက ဥပေဒကိုျပဳသူပင္ျဖစ္ေစ၊
ဥပေဒကိုကိုင္တြယ္က်င့္သံုးေသာအစိုးရပင္ျဖစ္ေစကာမူ ဥပေဒအရသတ္မွတ္ထားသည့္ျပစ္ဒဏ္ကိုက်ခံရမည္ျဖစ္ေပသည္။ဤသည္မွာတရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၏အဓိကႏွင့္အေျခခံအက်ဆံုးေသာမူ
တစ္ရပ္လည္းျဖစ္ေပသည္။

ဥပေဒေရးရာဓေလ့ထံုးစံတြင္ေဒသဆိုင္ရာဓေလ့ထံုးစံႏွင့္အရပ္ရပ္ဓေလ့ထံုးစံဟူ၍ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စား႐ွိသည္
။ေဒသဆိုင္ရာဓေလ့ထံုးစံတစ္ခုကိုတရားရံုးမ်ားကဥပေဒအျဖစ္အသိအမွတ္ျပဳရန္အတြက္ယင္းဓေလ့
ထံုးစံသည္ဥပေဒခ်မွတ္ထားေသာလိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ျပည့္စံုရန္လိုေပသည္။အဓိကလိုအပ္ခ်က္မွာ(၁)
။ေလ်ာ္ကန္ သင့္ျမတ္ျခင္း၊(၂)။ျပဌာန္းဥပေဒႏွင့္ကိုက္ညီျခင္း။(၃)။အခြင့္အေရးအျဖစ္သိမွတ္လိုက္နာျခင္း
။(၄)မမွတ္မိႏိုင္ေလာက္ေအာင္ေ႐ွးက်ျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။အရပ္ရပ္ဓေလ့ထံုးစံကိုတစ္ႏိုင္ငံလံုးကဥပေဒကဲ့သို႔
လိုက္နာၾကရသည္။ႏိုင္ငံ၏အရပ္ရပ္ဓေလ့ထံုးစံသည္ေဒသဆိုင္ရာဓေလ့ထံုးစံကဲ့သို႔ပင္မမွတ္
မိႏိုင္ေလာက္ေအာင္ေ႐ွးက်မွသာဥပေဒေရးရာဓေလ့ထံုးစံျဖစ္၍ဥပေဒကဲ့သို႔စြမ္းအင္အာဏာ႐ွိေပသည္။
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံသားႏွင့္ႏိုင္ငံေရးအခြင့္ေရးဆိုင္ရာသေဘာတူစာခ်ဳပ္၁၃၂၏အပိုဒ္(၇)၌မည္သူတစ္ဦတစ္ေယာက္ကိုမ်ွညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္း(သို္႔မဟုတ္)ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ၊လူမ
ဆန္ေသာ၊ဂုဏ္သေရပ်က္ေစေသာဆက္ဆံမႈမ်ိဳး(သို႔မဟုတ္)အျပစ္ေပးမႈမ်ိဳးမျပဳလုပ္ရဟုျပဌာန္း
ထားပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ႐ွိအခ်ိဳ႕ေသာတရားရံုးမ်ားတြင္စီရင္ခ်က္ခ်မွတ္ရာ၌ တရားမ်ွတမႈႏွင့္သင့္ျမတ္ေလ်ာ္ကန္မႈမ႐ွိေသာ
စီရင္ခ်က္မ်ားကိုေတြ႔ရမည္ျဖစ္သည္။ဥပမာအားျဖင့္ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးတရားသူႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္တရားသူႀကီး
မ်ားကိုအဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးေကာ္မ႐ွင္ကတရားစြဲဆိုထားသည္ကိုေတြ႔ရမည္ျဖစ္သည္။

တရားေရးမ႑ိဳင္ၾကံ့ခိုင္တည့္မတ္ေစရန္အတြက္လြတ္လပ္ေသာတရားစီရင္မႈ႐ွိရမည္ျဖစ္သည္။
လြတ္လပ္ေသာတရားစီရင္မႈမ႐ွိလ်ွင္တရားဥပေဒစိုးမိုေရးဆိုသည္မွာလည္းမ႐ွိႏိုင္ေပ။ထို႔အတူျပည္သူတို႔သည္လည္းတရားရံုးမ်ားအေပၚ၌ယံုၾကည္ကိုးစားမႈျပဳႏိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္ေခ်။ထို႔အျပင္လြတ္လပ္ေသာ
တရားစီရင္ေရးသည္ဒီမိုကေရစီ၏အေျခခံအုတ္ျမစ္မ်ားအနက္လိုအပ္ခ်က္တစ္ခုလည္းျဖစ္ေပသည္။
တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈအေျခခံမ႐ွိဘဲဒီမိုကေရစီကိုတည္ေဆာက္ႏိုင္မည္မဟုတ္သကဲ့သို႔လူ႔အခြင့္အေရး
မ်ားလည္းထြန္းကားႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။တရားစီရင္ေရး၏လြတ္လပ္မႈကိုေလးစားအသိမွတ္ျပဳ
၍ကာကြယ္ေစာင့္ေ႐ွာက္ရန္မွာႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၏တာဝန္ျဖစ္ေပသည္။တရားစစ္ေဆးစီရင္မႈလုပ္ငန္းစဥ္အတြင္းၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း(သို႔)ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းတို႔မျပဳရန္ျဖစ္သည္။ထို႔အတူ
တရားသူႀကီးမ်ားအေနျဖင့္လည္းစီရင္ခ်က္မ်ားခ်မွတ္ရာ၌ အဂတိတရားမလိုက္စားဘဲဥပေဒ၏မ်က္ႏွာ
သာကိုသာၾကည့္၍တည့္မတ္စြာဆံုးျဖတ္ရန္တာဝန္႐ွိေပသည္။

စာေပသစၥာျဖင့္
ဟသၤာ(ေတာင္တြင္းႀကီး)

No comments:

Post a Comment

စိတ္ထားေျပာင္းၾကဘို႔လိုၿပီ

၃၈ျဖာမဂၤလာထဲက လူမိုက္ကိုမေပါင္းေဖာ္ရ ၊ပညာ႐ွိကိုဆည္းကပ္ရမည္ဆိုတဲ့ ပထမဆံုးအပိုဒ္ကိုေျပာၾကားသြားမွာပါ၊လူမိုက္ဆိုတာက၊မေကာင္းမႈ ဒုစ႐ိုက္(၁၀)ပါးပဲ...